Natuurvriendelijk isoleren, hoe doe je dat?
Voor de mens heeft isoleren veel voordelen. Het 'inpakken van het huis' is goed voor de planeet, zorgt voor een lagere energierekening en draagt bij aan een fijner huis voor jou en jouw gezin. Minder prettig zijn isolatiemaatregelen voor de dieren die in de kieren en gaatjes wonen. Als we het huis volledig inpakken hebben beschermde soorten die in gebouwen wonen, zoals huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen namelijk geen plek meer om te rusten of hun jongen geboren te laten worden. Wanneer iedereen isoleert, komen deze soorten dus in de problemen. Daarom zijn we in Nederland verplicht natuurvriendelijk te isoleren.
Bij natuurvriendelijk isoleren worden maatregelen getroffen zodat de beschermde soorten de woning kunnen verlaten voordat die geïsoleerd worden. Zo wordt bijvoorbeeld voorkomen dat dat een muur wordt gevuld met isolatiemateriaal, terwijl er nog vleermuizen in zitten. Dit noemen we het natuurvrij maken van de woning. Bij natuurvriendelijk isoleren worden nadat de woning geïsoleerd is ook nestkasten opgehangen zodat de diersoorten een alternatief hebben voor de geisoleerde kieren en naadjes.
In onderstaand stappenplan lees je hoe je natuurlijkvriendelijk isoleert. Woon je in het buitengebied? Dan gelden er helaas andere regels. Scroll voor meer informatie naar beneden.
Stap 1: Bedenk wanneer jij jouw huis wil isoleren en neem hierover contact op met een isolatiebedrijf
Het natuurvrij maken van de woning mag niet het hele jaar door. Het daadwerkelijk isoleren van de woning wel. Dat betekent dat je jezelf op tijd moet afvragen wanneer je van plan bent om de werkzaamheden uit te laten voeren door een isolatiebedrijf. Zo zorg je ervoor dat je daadwerkelijk aan de slag kan wanneer jij dat wil. Vanaf april tot en met juli is het bijvoorbeeld niet toegestaan om vleermuizen uit hun woonplekje te verwijderen. Wil je in die periode wel isoleren? Zorg dan dat je de woning alvast natuurvrij hebt gemaakt in de periode dat dit wel is toegestaan. Als je de woning namelijk eenmaal natuurvrij hebt gemaakt, blijft dat zo voor een hele lange periode.
Wil jij jouw buitendak laten isoleren? Dan is zelfs advies van een ecoloog nodig. Denk eraan deze ook tijdig raad te plegen.
Stap 2: Kies een isolatiebedrijf dat natuurvriendelijk isoleert
Als je je serieus gaat oriënteren op het isoleren van je woning, is het belangrijk dat je een isolatiebedrijf uitzoekt dat ook natuurinclusief isoleert en daar een certificaat voor heeft. Isolatiebedrijven met een certificaat in jouw buurt vind je hier. Je kan het isolatiebedrijf inschakelen op het moment dat je wil gaan isoleren. Maar in dit geval loop je dus het risico dat ze niet meteen aan de slag kunnen omdat de woning eerst natuurvrij gemaakt moet worden. Zorg daarom altijd dat je ruim van tevoren contact opneemt met een isolatiebedrijf.
Mag ik ook zelf isoleren?
Zelfklussers hebben natuurlijk geen certificaat om natuurvriendelijk te isoleren. Dat betekent helaas dat het voor een zelfklusser niet mogelijk is om bijvoorbeeld een spouwmuur of een buitendak te isoleren. Gelukkig zijn er wel veel andere mogelijkheden. Zo mag een bewoner zelf aan de slag met:
- Vloerisolatie (tot de vierde woonlaag)
- Binnenmuurisolatie
- Glasvervanging exclusief kozijn
- Glasvervanging in combinatie met kozijn áls de woning eerst natuurvrij is gemaakt of er sprake is van een enkelsteensmuur
- Binnendak
Scroll naar beneden voor stap 3 en 4
Waarom is dit allemaal nodig?
Een gewone dwergvleermuis – die slechts vier en een halve centimeter groot is – eet zo’n 1000 insecten per dag. De gierzwaluw eet op haar beurt zelfs zo’n 20.000 (!) insecten per dag. Een grote hoeveelheid daarvan zijn muggen. Ze zijn dan ook cruciaal bij het voorkomen van plagen en een belangrijke reden dat jij ’s nachts niet helemaal lek wordt geprikt.
Wil jij jouw woning beschikbar stellen en zo helpen met het vinden van kraamverblijven voor vleermuizen?
Stap 3: Laat jouw woning natuurvrij maken wanneer de natuurkalender dit toelaat
Bij het natuurvrij maken van een woning krijgen dieren de kans de woning te verlaten, en wordt ervoor gezorgd dat ze niet meer terug kunnen komen. Wanneer je jouw spouwmuur wil isoleren kunnen er bijvoorbeeld zogenaamde uitsluitkleppen geplaats worden. Dit zijn meestal plastic doosjes waardoor het dier wel naar buiten kan, maar die te glad zijn om weer door naar binnen te kruipen. Als de maatregelen zijn genomen , kost het gewoonlijk vijf dagen voor de woning natuurvrij is.
Het natuurvrij maken van de woning kan niet het hele jaar door. De soorten mogen namelijk niet op hun meest kwetsbare momenten verwijderd worden uit de woning. Er zijn twee belangrijke periodes in de natuurkalender om rekening mee te houden: de winterrust van vleermuizen (een soort winterslaap) en de kraamperiode. Dit betekent feitelijk het volgende:
- Vanaf april tot en met juli mogen woningen niet natuurvrij gemaakt worden
- Vanaf augustus tot en met oktober mogen woningen wel natuurvrij gemaakt worden. De woning mag dan na 5 dagen als natuurvrij beschouwd worden. Hetzelfde geldt voor de tweede helft van maart
- In de maanden januari, februari en december mogen woningen wel natuurvrij gemaakt worden. De woning mag dan pas als natuurvrij beschouwd worden na de winterperiode. Dit geldt ook voor de tweede helft van november.
- In maart en in november is er een schemergebied. Om zeker te weten of een woning al na 5 dagen als natuurvrij is of dat de winterperiode afgewacht moet worden, kan een ecoloog ingeschakeld worden. Je kunt er ook voor kiezen om voor de zekerheid te wachten op de lente, dan hoef je geen ecoloog in te schakelen.
Stap 4: De isolatiemaatregelen kunnen starten
Als jouw woning eenmaal natuurvrij is gemaakt, mag je dus op elk moment isoleren. Tijdens het isoleren houdt het isolatiebedrijf ook rekening met de natuur. Zo worden er kleine ruimtes in de spouw beschikbaar gehouden voor de vleermuizen en worden nestkasten voor gierzwaluwen en huismussen geplaatst.
Heb je behoefte aan ondersteuning in dit traject?
Geldrop-Mierlo doet mee aan het project De Groene Zone Isoleren. Hiermee willen we woningeigenaren die willen isoleren helpen gedurende het hele proces. Niet alleen op het gebied van natuurinclusief isoleren, maar ook om het maken van een goed plan als het gaat om het vinden van een betrouwbaar isolatiebedrijf en het benutten van alle geldpotjes.
Woon je in het buitengebied?
Dan is het iets complexer om te isoleren. Onder de landelijke aanpak Natuurvriendelijk isoleren (NVI) is het toegestaan om bijvoorbeeld spouwmuren te isoleren, mits je een isolatiebedrijf inhuurt die gecertificeerd is om natuurvriendelijk te isoleren. De landelijke aanpak NVI is echter alleen gericht op woonkernen. Alle woningen buiten de woonkernen vallen buiten de regeling en zijn verplicht een vergunning aan te vragen en een ecologisch adviseur in te huren om hun woningen natuurvrij te maken. Pas dan mag jij isoleren.
